[Menu] [dDH]

Niet-Winkeldag 1999:
Persbericht 11 november

Record-aantal aktiviteiten op Internationale Niet-Winkeldag, zaterdag 27 november

P E R S B E R I C H T

Sint-Michielsgestel, 11 november 1999. - De Internationale Niet-Winkeldag, op zaterdag 27 november, zal dit jaar uitbundiger worden gevierd dan ooit. Alleen al in Nederland zijn er aktiviteiten in zeker 25 plaatsen (vorig jaar 20). Wereldwijd doen er minstens 19 landen mee (vorig jaar 15). Wereldwijd is het de achtste Buy Nothing Day. In Nederland is het dit jaar voor de vijfde keer Niet-Winkeldag.

Buy Nothing Day/Niet-Winkeldag kan worden gezien als een 'bevrijdingsdag van het konsumentisme'. Het is een dag van vrolijk en kritisch protest tegen de Westerse overkonsumptie, de ongelijke verdeling van welzijn en welvaart wereldwijd en de invloed van reklame op ons dagelijks leven. Wereldwijd staat de Niet-Winkeldag in het teken van 'Genoeg is genoeg!' De Niet-Winkeldag wil een dag per jaar een ander geluid laten horen dan wat de reklame ons 365 dagen per jaar toeschreeuwt. Aan de lokroep 'koop meer' voegen konsuminderaars slechts een woord toe: Waarom?

Nederlandse Niet-Winkeldag

In Nederland spelen de Niet-Winkeldagaktiviteiten zich vooral af op straat, tussen het winkelend publiek. De aktievormen varieren van straattheater en muziek, tot het inrichten van rust-zones voor gestresste konsumenten en het uitdelen van kadobonnen voor niet-materiele geschenken, vrijstellingscertifikaten of gratis soep. Favoriet dit jaar zijn kramen waar 'ooit-gekregen-maar-nooit-gebruikte' kadootjes kunnen worden ingeleverd of omgeruild.
De plaatselijke aktiviteiten worden uitgevoerd door samenwerkings-verbanden van verschillende maatschappelijke organisaties, veelal milieu- en ontwikkelingsgroepen, lokale ruilhandelkringen (LETS), kerkelijke groepen en kritische konsumenten. Aan de akties doen ook opvallend veel jongeren mee.
De plaatsen waar Niet-Winkeldagaktiviteiten in voorbereiding zijn, zijn: Amersfoort, Arnhem, Assen, Bilthoven, Delft, Den Bosch, Den Haag, Deventer, Eindhoven, Geldrop, Gouda, Heerlen, Hellevoetsluis, Hilversum, Houten, Leeuwarden, Leiden, Meppel, Nijmegen, Roermond, Rotterdam, Spijkenisse, Tilburg, Utrecht en Zwolle.

Vijf jaar Niet-Winkeldag in Nederland

De Niet-Winkeldag heeft vooral een symbolische betekenis en richt zich nadrukkelijk niet tegen winkeliers. Doel van de dag is om de Westerse konsumptiepatronen aan de orde te stellen. De negatieve aspekten van ongebreidelde konsumptie en het aanreiken van duurzame alternatieven staan centraal. Genieten van wat je hebt, in plaats van treuren om wat je nog niet hebt.

Omslag, werkplaats voor duurzame ontwikkeling, in Sint-Michielsgestel, introduceerde de Niet-Winkeldag in 1995 in Nederland en koordineert sindsdien de Nederlandse Niet-Winkeldagkampagne. De aktieve belangstelling voor dit konsuminder-fenomeen neem ieder jaar toe. De aktivisten die op Niet-Winkeldag de straat op gaan, krijgen over het algemeen veel bijval van het winkelend publiek. Veel mensen herkennen zichzelf in de soms karikaturale theater-acts en vragen spontaan om uitleg en informatie over de bedoeling van de Niet-Winkeldag. Ook blijken veel mensen behoefte te hebben aan praktische suggesties voor een minder milieubelastende en duurzamer leefstijl.

Konsuminderkrant

Om te voldoen aan de groeiende vraag naar informatie heeft Omslag de Konsuminderkrant gemaakt. Deze gratis krant staat boordevol informatie, feiten en cijfers, achtergronden en kritische beschouwingen over ondermeer menselijke behoeften, kinderen en reklame, hoe de ekonomie werkt en suggesties voor het onderwijs. Daarnaast bevat de Konsuminderkrant veel praktische tips en suggesties voor een leuker leven met minder spullen.
De Konsuminderkrant is vanaf 18 november, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij alle openbare bibliotheken in Nederland. Losse exemplaren zijn ook verkrijgbaar bij Omslag.

Wereldwijde aktiedag

Ook internationaal krijgt Buy Nothing Day steeds meer navolging. Begonnen in 1992, als een persoonlijk initiatief van de Canadees Ted Dave, wordt Buy Nothing Day inmiddels gevierd in minstens 18 landen: Australie, Belgie, Canada, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Groot-Brittannie, Hongarije, Letland, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noord-Ierland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Slovenie, Tsjechie en in tal van staten in de VS.

Noten voor de pers:

Waarom Niet-Winkeldag?

Konsuminderen is eerlijk delen

Twintig procent van de wereldbevolking neemt 86% van de wereldwijde konsumptie voor zijn rekening. De overgrote meerderheid van de mensen op deze aardbol moet daarom genoegen nemen met de resterende veertien procent. Dat leidt tot honger en armoede in grote delen van de wereld en tot schending van mensenrechten.
Daarom wordt Niet-Winkeldag vooral gevierd in ekonomisch rijke landen. In deze landen vindt een gigantische overkonsumptie plaats, met een navenant grote milieu-aantasting. Het zijn tevens de kulturen die zich kenmerken door stress en chronisch tijdgebrek, vereenzaming, ontevredenheid, welvaartsziekten en allerlei vormen van verslaving, waaronder koopverslaving!
Het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties konkludeerde in 1998 dat ongebreidelde konsumptie de kloof tussen arm en rijk verbreedt. ,,De humanitaire gevolgen van de huidige konsumptiepatronen zijn onaanvaardbaar. De immense ongelijkheid in konsumptiemogelijkheden heeft geleid tot uitsluiting van meer dan een miljard mensen, die zelfs niet in hun meest elementaire konsumptiebehoeften kunnen voorzien'', aldus het UNDP.

Konsuminderen spaart het milieu

De Westerse leefstijl vormt een bedreiging voor het milieu op aarde. De meest geindustrialiseerde landen hebben de grootste 'ekologische footprints': als je alle beschikbare grond op aarde deelt door het aantal inwoners, is er voor iedere wereldbewoner 1,7 hektare milieugebruiksruimte beschikbaar. De gemiddelde Nederlander legt beslag op 4,7 hektare, vooral omdat we voor onze voedselvoorziening en konsumptiedrift erg veel milieuruimte in andere landen opsouperen. Weliswaar komen er steeds meer milieuvriendelijke produkten en energiezuiniger apparaten, maar daar worden er steeds meer van verkocht. De CO2-uitstoot vertoont al jarenlang een stijging, terwijl die eigenlijk fors zou moeten dalen. De Nationale Milieubalans van het RIVM noemt als belangrijkste oorzaak: de toegenomen konsumptie. De Niet-Winkeldagkampagne sluit aan bij de wereldwijde afspraak om 'niet-duurzame produktie- en konsumptiepatronen te reduceren en te elimineren' (artikel 8 Verklaring van Rio, UNCED, 1992)

Leven op te grote voet

Niet alleen in humanitair en ekologisch opzicht leven Westerse wereldburgers op veel te grote voet, ook financieel! Om mee te (kunnen) blijven doen aan de rat-race, steken steeds meer mensen zich in de schulden. De Nederlandse banken verleenden het afgelopen jaar 15% meer konsumptief krediet (totaal 6 miljard), waarmee het totaalbedrag aan uitstaande schulden voor konsumptieve kredieten steeg naar bijna 30 miljard gulden. Nederland stond eind september voor ruim 9,5 miljard in het rood (bron CBS). Steeds meer mensen zijn niet in staat om die schulden af te betalen. Bij de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet werd dit jaar 21% meer verzoeken voor schuldsanering ingediend (totaal 40.000). Dat is een verdubbeling in acht jaar tijd.

Genoeg is genoeg!

De reklame-industrie en de konsumptiekultuur kreeren een vrijwel onstilbare honger naar steeds meer. Op Niet-Winkeldag worden konsumenten uitgenodigd om tenminste een dag per jaar te zeggen: Genoeg is genoeg!

De omslag naar een minder jachtige en minder konsumptieve leefstijl begint zich gaandeweg af te tekenen. Het NIPO konkludeerde onlangs dat driekwart van de Nederlandse bevolking zich ergert aan overmatige reklame. En uit een onderzoek van bureau Trendbox bleek dat een groeiend aantal mensen er geen probleem mee zou hebben om financieel een stap terug te doen in ruil voor een rustiger en prettiger sociaal leven. De Niet-Winkeldag geeft deze nieuwe trend een extra impuls.

* Zaterdag 27 november: Niet-Winkeldag * koopniets.nl *

menu | dDH