| KOOP NIETS! | Internationale Niet-Winkeldag |
Persbericht van Netwerk Bewust Verbruiken uit BelgiëConsument heeft te weinig mogelijkheden om zich te weren tegen reclame
Naar aanleiding van de Internationale Niet-Winkeldag op 24 november wil het NBV de publieke opinie bewustmaken van de mate waarin reclame een obstakel vormt voor het stimuleren van duurzame consumptiegewoonten.
Reclame is een typisch product van onze consumptiemaatschappij. Reclameboodschappen roepen in klank en beeld op tot steeds meer consumeren. Er wordt een kunstmatige behoefte gecreëerd naar producten waar we anders nooit aan zouden denken. Reclame houdt de economie draaiende, maar er is een keerzijde aan deze medaille.
Reclame legt sociale druk op mensen om te voldoen aan het model dat ze voorschotelt. Om er bij te horen moet men mooi, gezond en jong zijn. Bovendien leidt het door de reclame opgedreven consumptieniveau tot een versnelde uitputting van natuurlijke hulpbronnen, een hogere energieverspilling en een opstapeling van afvalstoffen. Een situatie waar ontwikkelingslanden slachtoffer van zijn.
Reclame maakt geen onderscheid op basis van duurzame ontwikkeling, integendeel, vaak wakkert ze milieuvervuilend gedrag aan, zoals in het geval van insectenverdelgers, wegwerpreinigingsdoekjes of automerken. Of ze gaat nog verder en gebruikt groene of duurzame argumenten, die niet altijd correct zijn, om een product beter verkocht te krijgen.
Reclame maakt wel onderscheid op basis van 'de meest biedende': kleine bedrijven die duurzame ontwikkeling hoog in het vaandel dragen beschikken veelal niet over de nodige budgetten om kleurrijke en goedklinkende reclameboodschappen ruim te verspreiden.
Reclame wordt ook alsmaar meer overrompelend. In België zijn de totale uitgaven voor reclameberichten in de massamedia gestegen van 40 miljard BEF in 1993 naar 73 miljard BEF in 2000. Dit is een stijging van 75 procent in 7 jaar. De groei vertraagt in 2001, maar blijft bestaan. Investeringen in televisiereclame vertegenwoordigen het grootste deel met een bedrag van 29,4 miljard BEF in 2000, tegenover 12,2 miljard BEF in 1993. Op de tweede plaats komt de geschreven pers: 26 miljard BEF in 2000 tegenover 18,8 miljard BEF in 1993. Het reclamebedrag dat in 2000 in de Belgische media geïnvesteerd werd, komt ongeveer overeen met het totaal van de onbetaalde schulden van de bevolkingsgroep die af te rekenen heeft met schuldoverlast.
Mondiaal zijn de cijfers nog schrijnender. Wereldwijd wordt 1000 miljard dollar besteed aan reclame en marketing. Dat is meer dan 10 maal het jaarlijkse bedrag van 80 miljard dollar dat nodig is om te zorgen voor onderwijs (6 mld.), drinkwater (9 mld.), basisgezondheidszorg en voedsel (13 mld.) voor iedereen, voor gezonde bevallingen voor alle vrouwen (12 mld.) én voor uitroeiing van de ergste armoede (40 mld.) samen.
Consumenten hebben maar weinig mogelijkheden om zich te weren tegen reclame. Er is de inmiddels gekende zelfklever 'geen reclamedrukwerk' voor de brievenbus of men kan zich inschrijven op de Robinson-lijst van de Belgische Vereniging voor Direct Marketing (BDMA) om geen geadresseerde reclame meer te ontvangen. Wat weinig consumenten weten is dat in het geval van flagrante inbreuken tegen misleidende of mensonwaardige reclame, men een klacht kan neerleggen bij de Jury voor Eerlijke Praktijen inzake Reclame (JEP).
Milieu- en consumentenorganisaties pleiten in de Commissie voor Milieuetikettering en -reclame (CMER) reeds lang voor de toepassing van alternatieve sancties bij misleidende milieureclame, zoals bijvoorbeeld een publicitaire tegencampagne. Enkel zo'n aanpak heeft een voldoende afschrikkend effect. Ook pleit het Netwerk Bewust Verbruiken voor een verbod op reclame voor milieubelastende producten, zoals pesticiden. Het NBV juicht dan ook het nakende verbod op reclame voor elektrische verwarmingstoestellen toe.
Zelf zet het Netwerk Bewust Verbruiken zich in om consumenten te sensibiliseren voor een mens- en milieuvriendelijk consumptiepatroon. Consumenten kunnen steeds bij het NBV terecht voor informatie en nuttige tips over consuminderen: www.bewustverbruiken.org
Dit persbericht wordt ondertekend door:
Voor meer informatie:
Bronnen:
| Menu | Omhoog | KOOP NIETS! | Internationale Niet-Winkeldag |