Op de laatste zaterdag van november kopen we niets!

Door Dick Verheul

Een nieuw product is volop verkrijgbaar op de laatste zaterdag van november, de Internationale Niet-Winkeldag. Koop het zo vaak u kunt!

Een nieuw product verovert de markt: het product Niets! Er is veel vraag naar Niets. Miljoenen mensen hebben Niets nodig! Het nieuwe product is nu verkrijgbaar voor een aantrekkelijke prijs: je krijgt Niets voor niets! De toepassingsmogelijkheden zijn legio. Niets geeft ruimte in huis, vraagt geen onderhoud, hoeft niet verzekerd te worden en verbruikt geen energie. Het geeft zelfs energie, want voor Niets gaat de zon op! Niets is beter! Koop Niets!

Het uitgelezen moment om Niets aan te schaffen is op de laatste zaterdag van november, Internationale Niet-Winkeldag (Buy Nothing Day). Die dag is immers de protestdag bij uitstek van iedereen die zich verzet tegen het consumentisme, het najagen van economische groei, de macht van de grote bedrijven, de 24-uur-stressmaatschappij, de zevendaagse koopweek en een leven in dienst van de economie.

Milieu en eerlijk delen

Niets kopen komt bovendien het milieu ten goede. Elk product kost grondstoffen en energie tijdens de productie en het gebruik. En na gebruik doet het de afvalhopen groeien.

Niets kopen bevordert een rechtvaardiger verdeling van de rijkdommen die de aarde biedt. Momenteel verbruikt de rijkste twintig procent van de wereldbevolking (Europa, Noord-Amerika, Japan, Australië) 86 procent van de beschikbare grondstoffen en energie. En toch lopen er in die landen nog mensen rond die beweren dat de economie nog moet groeien!

Voor de zeventiende keer is het dit jaar Niet-Winkeldag. Het was de Canadees Ted Dave die de Buy Nothing Day in 1992 uitriep. Sindsdien heeft de Koop-Niets-Beweging zich gestadig uitgebreid naar steeds meer landen. Met ludieke straatacties verbeelden actievoerders de koopgekte, die vooral aan het eind van het jaar toeslaat.

Gewoon genoeg

Langzaam maar zeker begint het verhaal nu door te dringen. Een onderzoek van het Amsterdamse bureau Motivaction in 2001 toonde aan, dat een groeiende groep Nederlanders het zat is om steeds maar achter meer materiële welvaart aan te jagen. De prijs die ze ervoor betalen - leven in een voortdurende stress - is langzamerhand te hoog geworden. Het product Niets geeft ruimte en vrijheid, en het spaart enorm veel tijd. Minder geld hoeven verdienen, minder hoeven winkelen, minder naar reclamespots op de tv hoeven kijken, minder hoeven opletten wat de buren hebben aangeschaft...

Opeens is er ruimte voor de dingen die echt tellen: een boek lezen, een filosofisch gesprek voeren, luisteren naar de vogels, een potje schaken, een paar dagen niks doen en onthaasten. De mooiste dingen zijn niet te koop, dus daarvoor hoef je in elk geval niet naar de winkel!

Omslag en de Niet-Winkeldag

Omslag, werkplaats voor duurzame ontwikkeling, heeft de Niet-Winkeldag in 1995 in Nederland geïntroduceerd. In dat jaar was er maar een handjevol actievoerders in Utrecht. Een clown ('Geluk is gratis') en een rat ('Stop de rat-race') trokken een paar uurtjes door de binnenstad, achtervolgd door een kudde journalisten, tv-ploegen en fotografen.

Sindsdien is de campagne jaar na jaar gegroeid. De laatste jaren waren er acties in zo'n twintig plaatsen. Drie keer verscheen de Consuminderkrant in een ruime oplage. De respons was steeds enorm.

Of er dit jaar opnieuw acties komen op Niet-Winkeldag, zal vooral afhangen van plaatselijke initiatiefnemers. Omslag ondersteunt hen met materiaal en landelijke publiciteit.